Medical Park Tokat Hastanesi Üroloji Uzmanı Op. Dr. Kenan Yalçın; Sünnet dünyada en sık yapılan cerrahi girişimlerden biridir. Sünnet derisi (prepisyum) penis başını saran, iç yüzünde ince, dış yüzünde daha kalın tabakadan oluşan bir deri parçasıdır. Sünnet, bu deri parçasının alınması işlemidir. - Sünnetin insan sağlığı ve gelişimi açısından önemi var mıdır? Sünnetin faydaları şu şekilde sıralanabilir: Sünnet derisinin iltihaplanması (balanit) önlenmiş olur, -sünnet derisinin kıvrımları içinde mikroplar daha kolay çoğalır ve koloni oluşturur, böylece idrar yolları iltihabı için uygun zemin hazırlar, sünnetli erkeklerde idrar yolları iltihabına daha az rastlanır, sık olmamakla birlikte sünnet derisi dış idrar yolunu tamamen kapatıp idrar yapmaya engel olabilir, bu durum böbrek fonksiyonlarını bozabilir ve tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarına ve işeme disfonksiyonuna yol açabilir, derhal müdahale edilmelidir. Sünnet derisinin iç yüzeyi daha ince olduğu için cinsel ilişki sırasında bu bölüm kolay hasarlanır ve mikrobun vücuda girmesi kolaylaşır, bu nedenle cinsel yolla bulaşan (Hepatit B, Hepatit C, AİDS gibi) hastalıklar sünnetsiz erkeklerde daha sık görülür, -sünnet derisine mikrobun yerleşmesi daha kolay olduğu için cinsel partnere mikrop bulaşması daha kolaydır, dolayısıyla rahim ağzı kanseri görülme riski, sünnetsiz erkeklerin eşlerinde daha fazladır. -penis kanseri sünnetli erkeklerde daha az görülür. - Çocuk sünnete nasıl hazırlanmalıdır? En uygun sünnet yaşının ne zaman olduğu tartışmalı bir konudur, psikolojik gelişim dönemlerinden cinsel kimliğin belirdiği 3-6 yaş arası dönemde genel olarak sünnet önerilmez, ancak tıbbi gereklilik halinde yaşa bakılmaz, dolayısıyla yenidoğan döneminde de yapılabilir, eğer çocuk anlatılanları anlayabilecek yaşta ise aileden çocuğun güvendiği bir kişinin yapılacak işlem hakkında çocuğa korkutmadan bilgi vermesi gerekir, çocuğun doktoruna güvenmesi ve doktorun talimatlarına harfiyen uyması yönünde telkinlerde bulunulmalıdır, çocuğa pipisinin kesileceği ve çok acı çekeceği şeklinde söylemlerden kaçınılmalı, hatta kesme işleminden bahsetmeden sadece pipinin dış görünüşü ile ilgili değişiklik yapılacağı ve hiç acı duymayacağı söylenmelidir. Sakinleştirilemeyen çocuklarda anestezi uzmanı gözetiminde sakinleştirici ilaçlar verilerek operasyona hazırlık yapılabilmektedir. - Sünneti yapacak kişi hangi vasıflara sahip olmalıdır? Sünnet, konusunda deneyimli uzmanlar (üroloji, genel cerrahi) tarafından yapılmalıdır, bu sayede sünnet öncesi muayenede doğumsal hastalıkların (hypospadias, epispadias gibi) varsa tespit edilmesi ve sünnet için kontrendikasyon (yani sünnetin yapılmaması gereken durumlar: kanama-pıhtılaşma hastalıkları, allerjiler, penis ile ilgili doğumsal anormallikler, aktif enfeksiyonlar) durumlarının belirlenmesi sağlanmış olur, anatomik yapının bilinmesi, hem dokuya en hassas yaklaşımın uygulanmasını ve kanama kontrolünün düzgün bir şekilde sağlanmasını, hemde gerekli kozmetik düzeltme işleminin yapılmasını sağlar. - Sünnet niçin hastane koşullarında yapılmalıdır? Sünnet sık yapılan ve basit görünen bir işlem olsada neticede cerrahi bir girişimdir. Her cerrahi girişimin bir komplikasyon riski vardır. Komplikasyonları (kanama, yara enfeksiyonu, sünnet derisinin gereğinden fazla yada az alınması, işeme güçlüğü, şekil bozukluğu, penis kaybı vs ) önlemek için deneyimli cerrah, steriltam, steril cerrahi aletler ve sünnet olacak çocuğun sağlıklı olması gereklidir. Bu nedenlerden ötürü sünnetin hastanetamında yapılması daha uygundur. - Sünnet sonrasında nelere dikkat edilmelidir? Hijyen kurallarına dikkat edildiği sürece sünnet sonrası problem yaşanması olası değildir. Değişik merkezlerde uygulamalar değişiklik arz edebilir. Biz kendi pratiğimizde sünnet sonrası penise sardığımız antibiyotik kremli sargı bezini işlemden bir gün sonra çıkarıp yaranın açık kalmasını ve 4 gün su ile temas etmemesini, akabinde banyo yapmasını tavsiye ediyoruz, sünnet sonrası kullanmak üzere antibiyotik ve ağrı kesici ilaçlar öneriyoruz, bir hafta süreyle fiziksel darbelerden kaçınılmasını istiyoruz, dikişler kendiliğinden eridiği için ayrıca dikiş alınmasına gerek kalmıyor. - Hastanemizde sünnet hangi koşullarda yapılmaktadır? Hastanemizde sünnet, ameliyathanede, tamamen steril şartlarda ve steril cerrahi aletlerle konusunda deneyimli Üroloji Uzmanı tarafından yapılmaktadır. - Anne ve babalara tavsiyeleriniz nelerdir? Öncelikle şunu belirtelim: Değişik metodların uygulandığı birçok sünnet çeşidi vardır, cerrahlar hepsini bilir ve hasta için en uygun olanını seçer, ancak LAZER kullanarak yapılan bir sünnet çeşidi yoktur. LAZERLİ SÜNNET YOKTUR. Halk arasında Lazer denilen alet, çoğunlukla ehil olmayan kişilerin kullandığı, elektrik enerjisi ile çalışan, havye olarakta bilinen elektrikli bir cihazdır, ameliyathanelerde kullanılan koter cihazına benzer, ancak akım gücü ayarlanamadığı için dokuya zarar verir ve verdiği zararın derinliği öngörülemez. Bu alet ile yapılan sünnetlerde yara yerinde sert fibrotik doku gelişir, sinir hasarı yapabilir, hatta sünnet derisi az alınırsa kalan cilt sertleşerek penis başına daha çok yapışabilir ve ikinci kez düzeltme amaçlı cerrahi bir girişime gereklilik oluşturabilir. Ayrıca ehil olmayan ellerde yapılan sünnet girişimlerinde geriye dönüşümsüz penis hasarı, hatta penis kaybı gelişebilir. Bu nedenle böyle girişimlerden ve kişilerden kaçınılması gerekir. Toplu sünnet kampanyaları uygun şartları sağlamaktan uzak olduğu için kaçınılması gereken bir başka konudur. Yetersiz sünnet ve enfeksiyon gibi komplikasyonlar sık görülür. Sünnet sonrası eve gidildiğinde, eğer sünnet sargısının kenarından gözyaşı akar gibi silindiği halde kesilmeyen kanama fark edilir ise, peniste aşırı şişlik ve ateş yükselmesi (lokal yada genel), idrar yapma esnasında aşırı ağrı-sancı geliştiği durumlarda hemen tekrar doktora başvurulmalıdır. Değişik yaşlarda sünnetin avantaj ve dezavantajları vardır, bunların doktorla konuşularak en uygun zamanın seçilmesi gerekir. Örneğin yenidoğan döneminde sünneti öneren ve önermeyen gruplar vardır, yara iyileşmesi hızlı olduğu için ve idrar yolu enfeksiyonunu azalttığı için önerenler ve penis başı hassas olduğu için erken sünnetle açığa çıkan dış işeme deliğinin beze sürtünmesinden dolayı hasar görüp daralabilme riskine istinaden önermeyenlerde vardır. Aynı şekilde lokal ve genel anestezinin avantaj ve dezavantajları vardır. Bu nedenle aklınıza takılan soruları doktorunuza sormaktan çekinmeyin ve doktordan aldığınız bilgi ve öneriler ışığında uygun sünnet zamanını ve anestezi şeklini belirleyin. Çocuklarımızı asla doktorla korkutmamalıyız, tam tersine doktorun güvenilir olduğunu telkin ederek çocuğun doktoru ile rahat diyalog kurmasına yardımcı olmalıyız.