Tokat`ta Roma ve Helenistik döneme ait izlerin bulunması amacıyla Komana Antik Kenti`nde yürütülen kazı çalışmalarında bin yüz yıllık toplu mezarlık bulundu.
ODTÜ Mimarlık Fakültesi Yerleşim Arkeolojisi Anabilim Dalı Doktora öğrencisi Emine Sökmen, kazı alanında, basın mensuplarına yaptığı açıklamada, Komana Antik Kent`inde yürütülen kazı çalışmalarına 2004 yılında başladıklarını söyledi.
2004 ile 2008 yılları arasında Komana Antik Kent`inin sınırlarını belirleyebilmek için yüzey araştırması gerçekleştirdiklerini belirten Sökmen, yaptıkları yüzey araştırması ile kentin çok geniş bir alana yayıldığını gördüklerini ifade etti.
Komana Antik Kent`inin bir çok kaynakta ``Tapınak kenti`` olarak geçtiğini belirten Sökmen, ``Bu şekilde ifade edilmesi bizim dikkatimizi cezbetti çünkü şu ana kadar Anadolu arkeolojisinde tapınak devleti tam olarak tanımlanmış bir yerleşim tipi değil. Dolayısı ile Komana Antik Kent`indeki çalışmalarımıza bu bölge de tapınak devleti olduğunu tanımlaya bilmek için başladık. 2009 yılı itibari ile de bu tepe üzerinde kazı çalışmalarımıza başladık`` diye konuştu.
Son beş yıldır yaptıkları kazı çalışmaları ile Komana Antik Kent`inin 11. ve 12. yüzyılda kullanıldığı bulduklarını söyleyen Sökmen, ``Tepede 3 alanda çalışıyoruz. H1 alanı üretim ve ev alanı, H2 alanı sur duvarının olduğu alan ve H3 alanı da tepenin daha çok hangi dönemlerde iskan gördüğüne yönelik basamaklarla açma yönetimi denedik. Çalışmalarımıza başlayalı 15 gün oldu ve 6 Eylüle kadar burada çalışmalarımızı yürüteceğiz`` dedi.
Sökmen, ``Son beş yıl içerisinde çok önemli bir seramik bilgisine sahip olduk. Anadolu arkeolojisi için çok fazla tanımlanmamış erken Selçuklu Dönemine ait çok iyi bir seramik verimiz var. Şu anda bunun üzerinde çalışıyoruz. Elimizdeki bilgileri tek tek analiz ederek bir katalog oluşturmaya çalışıyoruz. Tepenin Bizans döneminde mezarlık alanı olarak kullanıldığını biliyoruz. Özellikle sur duvarının arka tarafında ciddi bir mezarlık alanı var. Bunu tespit etmiş bulunmaktayız. Elde ettiğimiz veriler 11. ve 12. yüzyıla ait`` ifadesini kullandı.
Bizans döneminde Komana Antik Kent`inin çok önemli bir yerleşim yeri olduğunu belirten Sökmen, şunları kaydetti: ``Bizans döneminde Komana çok önemli bir yerleşim yeri çünkü önemli azizlerden Gregorius Thaumaturgus buraya geldiği biliniyor. Aynı zamanda Saint Basiliscus, Saint Basil, John Chrysostom isimli azizlerin sürgünde buraya geldikleri ve hatta burada öldükleri biliniyor. Komana bir çok Bizans kaydında çok önemli bir yerleşim yeri olarak geçiyor. Dolayısı Komana Antik Kent`i ile yurt dışından bir çok turist özellikle Hristiyanların hac sırasında uğradıkları bir yer. Buraya uğruyorlar bizim kazımızı ziyaret ediyorlar ve daha sonra .. manastırı ziyaret ediyorlar. Yurt dışından biz bir çok mail alıyoruz. Kazılarımızı çok yakından takip ediyorlar. 4 azizin burada bıraktığı izleri onlarda bir şekilde öğrenmeye çalışıyorlar. Bizimtaya çıkardığımız Bizans tabakası bu yüzden çok önemli.``
Sökmen çalışma yaptıkları alanda aile olduklarını tahmin ettikleri toplu mezarlık bulduklarını belirterek, ``Bizans döneminde tepenin bir kısmının mezarlık alanı olarak kullanıldığını tespit etmiştik çalışmalarımızda. Burada da bir aileye ait mezarlar bulunuyor. Burada küçük bir çocuk iskeleti bulduk. Aile dememin sebebi, birinin erkek birinin kadın ve birinin çocuk olmasından dolayı. Bu şekilde toplu mezara rastladık. Bunu kadın olarak nitelendirmemizin sebebi de yanında küpe çıkması. Tabakası Bizans olduğu için Bizans dönemine ait diyoruz. Yani bin 100 yıllık mezarlık alanı`` dedi.
Sökmen, Komana Antik Kent`indeki çalışmaların 20-30 yıl daha sürebileceğini sözlerine ekledi.
