Kanal A`da Belediyelerin faaliyetlerinin, faaliyet alanlarının ve karşılaştıkları sorunların konuşulduğu Başkanla programının dün akşamki konuğu Belediye Başkanı Doç. Dr. Adnan Çiçek`ti. Şehirlerin gelişmesinde belediyelerin rolü üzerine yapılan programda Belediye Başkanı Adnan Çiçek Tokat ve Tokat Belediyesinin hizmetleri hakkında bilgi verdi. Soru cevap şeklinde ilerleyen programda Başkan Çiçek Kanal A Başkanlar Programı Sunucusu Fatih Şahin`in sorularını cevapladı.
F. Şahin: Türkiye`de ki şehirler bir belediye başkanının gözünden nasıl değerlendiriliyor, nereden nereye geldi, özellikle batı dünyası ile kıyas yapılırsa neler söylemek istersiniz?
Başkan Çiçek: Belediyelerin en temel konularından bir tanesi şehirleşme konusu. Resmi olarak bu işi yürütmesi gereken birinci plandaki kamu kurumu da belediyelerdir. Eskiden miras aldığımız şehircilik kültürü aslında var. Bugün Anadolu`nun birçok noktasına baktığımızda yüzyıllar, önce kurulmuş şehirlerde belirli bir nizam ve intizam görüyoruz. Şehirde bulunması gereken; hanlar, hamamlar, medreseler, köprüler bunların belirli bir plan dahilinde olduğunu görüyoruz. Özellikle son yüz yüz elli yılda kentleşme baskısıyla göçleşmeyle birlikte bu düşünceden tamamen uzak bir anlamda işgale uğradığını görüyoruz. Teknolojiyle birlikte sürekli olarak bu şekilde birlikte büyüyen şehirler eğer eski şehir merkezinde kurulduysa zaman içerisinde yollar, caddeler ve sokakların artık yetişmediğini, bütünleşmediğini görsel bir güzelliktaya çıkmadığını görüyoruz.
Ama bunu bizden çok önce fark eden gelişmiş ülkelerdeki şehirlere baktığımızda imar yapısının biraz daha düzgün olduğunu, caddelerin birbirini karşıladığını, meydanların bırakıldığını, kentin belirli bir vizyonu olduğuna şahit oluyoruz.
F. Şahin: Neye bağlıyorsunuz bunu?
Başkan Çiçek: Elbette ki son üç yüz yıllık dönemde artık Osmanlı İmparatorluğunun gerileme devrinin başlamış olduğu dönemde bu tür konulara zaman ayrılamaması, imparatorluğun kendi iç sorunlarıyla ilgilenmesi, sürekli sıkıntılarla boğuşmasına bağlamak gerekiyor. Bunu daha önce fark eden gelişmiş ülkelerin şehirlerinin son üç yüz yılda yapılaşan şehirlerin daha düzenli daha intizamlı olduğuna şahit oluyoruz. Bu son yirmi yıla kadar devam ediyor. Özellikle bunun tekrar şehirlerimizin belirli bir düzene kavuşması, bu düzenle birlikte bunun kültürel ve sosyal açıdan gelişmesi belki son on yıllık döneme tekabül ediydiyebiliriz. Bugün artık nasıl ülkeler birbirleriyle yarışıyorsa artık marka şehir olma yolunda da şehirler birbiriyle yarışıyor. Ülkelerin birbiriyle yarışması gibi ülkelerin büyük şehirleri, metropolleri de birbiriyle yarışıyor. Bugün bir İstanbul ve Ankara`ya baktığımızda Paris ve Londra`yla yarıştıklarını görüyoruz. Bu düşünce ve anlayış ister istemez Anadolu`daki özellikle son elli yılda büyümüş göçlerle ve ciddi baskılarla birlikte büyümüş şehirlere baktığımızda bu şehirlerde de artık özellikle son on yılda tarihi dokunun korunması, turizm`in ön plana çıkartılması, yeni imar alanlarının daha düzgün bir şekilde yapılması, inşaat kalitesinintaya çıkartılması, göz estetiğinin dikkate alınması gibi bir çok unsurlar beraber, özellikle son on yılda gözle görülebilir şekilde Türkiye`de kentleşmenin belirli bir noktaya doğru gittiğine şahit oluyoruz. Bunu biz söylemiyoruz, özellikle yurt dışında yaşayıp ta tekrar şuan Anadolu`daki şehirlere gelen insanların geldikleri zaman bıraktıkları şehrin çok daha ötesinde çok güzel caddeleri, sokakları, yeni imar alanları, yeni inşaat sahaları, yeni çok katlı, tek katlı evlerin olduğu, tarihi eserlerin restore edildiği, şehirlerin belirli bir vizyon ve kimlik kazandığı, bunun sosyal kültürel faaliyetlerle beslendiği şehirlerintaya çıktığına şahit oluyoruz.
...............
F. Şahin: Sayın Çiçek belediyelerin yapmış olduğu bir gelişmişlikten bahsedebilmek için planlar ön plana çıkıyor, dönemsel yıllık planlar ön plana çıkıyor. Tokat Belediyesi bu planı neye göre yapıyor? Hangi kısasları dikkate alıyor?
Başkan Çiçek: Mevcut yasaya göre belediyelerin stratejik plan yapma zorunluluğu var. Bu planlar üç yıllık dönemi kapsıyor. Yıllık olarak ta yapacağı yatırımları programa alması gerekiyor. Yeni yerel yönetimler yasasıyla birlikte geçen bir konu. Dolayısıyla geleceğe dönük olarak belediye yapacağı bütün çalışmaları belirli bir plan artı projeksiyon dahilinde meclisten geçirme zorunluluğu getirdi. bu aynı zamanda devamlılığı da sağlıyor. belediyenin günü birlik her gelen şikayet üzerine konuyu gündemi yatırımları değiştirme olayı değil de belirli bir plan dahilinde bu işleri yapması zorunluluğunu da beraberinde getirdi.
F. Şahin: Öyle bir hakkı var mı belediyenin?
Başkan Çiçek: Yasal olarak yapma zorunluluğu var.
F.Şahin: Plan dışına çıkabilir mi?
Başkan Çiçek: Mutlaka gelen şikayetler üzerine mutlaka ilgili birimlerin ilgi alanlarına giren konularda herhangi bir önceliğe bakmadan, herhangi bir yatırım önceliği koymadan çok rahat bir şekilde istediği bir yere yatırım yapabilme yetkisi var.
F.Şahin: Belediye Meclisini onayı gerekiymu?
Başkan Çiçek: Gerekmiyor, birime ayrılmış bütçe içerisinde başkanlık onayı ile çok rahat bir şekilde bunları yapabiliyor. Bu açıdan bakıldığı zaman belediyelerin stratejik plan yapmak suretiyle şehrin ihtiyaçlarına yönelik olarak belirli bir plan dahilinde yatırımlar yapması elbette ki daha önemli. Çünkü; Meclis üyelerinin bundan bilgisi oluyor, ilgili birim ve birim müdürlerinin bundan bilgisi oluyor. Bir raportaya çıkıyor, bu rapeleştirilebilir, tartışılabilir ve uygulanabilir özellikleritaya çıkıyor.
F. Şahin: Siz neye göre yaptınız? Tokat`ta hangi kıstasları ele aldınız?
Başkan Çiçek: Altyapı, fen işleri, park bahçeler, bütün çalışmalar, çevresel yatırımlar hepsini birlikte değerlendiriyoruz. Bir ekip çalışması neticesinde bunları değerlendiriyoruz. Daha sonra tartışmaya açıyoruz, arkadaşlarımızla birlikte tartışıyve konuşuyoruz. öncelik sıralarını belirliyoruz, yatırım büyüklüklerinitaya koyuyoruz. Tahmini bütçelerimiz doğrultusunda nelerin uygulanıp nelerin uygulanmayacağı konusunda belirli bir plantaya çıkıyor. sonra bunu meclise sunuyoruz.
F. Şahin: Tokat`ta neler gerçekleştirdiniz? Sizin zamanınızda Tokat ne kazandı?
Başkan Çiçek: 2004 yılı öncesinde hem Tokat`ın hem de belediyenin bir takım sıkıntıları vardı. Belediyede; gelir azlığı vardı, personel fazlalığı vardı, kaynak yetersizliği vardı, personelin bir takım makine araç gereç ciddi sıkıntıları vardı, kurum içerisinde bir takım sıkıntılar vardı personel uyuşmazlıkları vs. belediyenin kendine özgü sıkıntıları vardı.
Diğer taraftan kentin çok uzun yıllardır konuşulan ama çözülemeyen sorunları vardı; ulaşımla ilgili, yollarla, köprülerle ilgili sıkıntıları vardı. Çevreyoluyla ilgili sıkıntısı vardı, belki belediye hükümet düzleminde çözülmesi gereken doğalgaz gibi, hastane gibi, toplu konut uygulamaları gibi bir takım konular vardı. Bunlar hep diğer yıllar açısından konuşulur, Tokat`ta bunun özlemini çeker ama bir türlü gerçekleşmezdi. Tokat`ta çok nadir hükümetle iktidar partisinin aynı döneme denk geldiği yıllar çok fazla maalesef olmadı. 2004 yılı öncesinde biz bütün bunların sözünü vermiştik. Baktığımız zaman sistematik olarak izahı mümkün bunların. Kurumsal anlamda da bir takım çalışmalar yaptık, belediye de bugün gelmiş olduğumuz noktada on yıl öncesindeki personel sayısı 530 iken şuan 420. Bütçemiz 2003 yılı bütçesine 400`ün üzerinde artırdık. Personel giderleri şuan 27`e düşmüş durumda. Araç gereç, makine parkı, asfalt plenti, bütün iş makinelerinin tamamını yeniledik, belediye iş yapabilir bir noktaya geldi. Kurumsal anlamda güç kazandı, personeller arasındaki sıkıntılar ciddi şekilde giderilmiş oldu, çalışabilir bir özellik kazandı.
Bununla beraber aynı paralelde sosyal belediyecilik anlamında biz ciddi şeyler yapmaya çalıştık. Bizim bir kaç tane sloganımız vardı; biz başkan olduğumuz sürece, hükümetimizin de gücüne güvenerek hiç kimse aç ve açıkta kalmayacak sloganıyla bütün sosyal yardımlar konusunda bir sistem oturttuk. Aşevi hizmetleri, hayır çarşısı, kırtasiye, yiyecek, gıda yardımları, eğitim bursları, kömür yardımları, şuan kaldırıldı ancak eğitim bursları vs. Bütün bunların hepsini belirli bir sisteme oturttuk. Sosyal konularda geldiğimiz ilk yıllardan itibaren başlayarak; Ramazan etkinlikleri, şenlikler vs. bütün bunların hepsini sosyal konularda bir belediyenin ne yapması gerekiyise bütün bunları belirli bir sisteme oturttuk. hamdolsun gayet rahat çalışıyor. Bu konuda da bir başkan yardımcılığı bünyesinde bu hizmetleri şuan yürütüyoruz. Biz dokuz yıldır yatağa yattığımızda bu şehirde hiç kimsenin bu akşam sıcak bir yemek yiyemeden kesinlikle yatmadığını biliyoruz. Kışın üşüdüğünü bilmiyoruz. Hükümetimiz ve belediyelerimiz elinden gelen çabayı gösteriyor. ``Önce İnsan`` diyerek yola çıktık, Tokat`ın insanı da gerçekten hayırsever, hoş insanlardır. Ciddi şekilde destek sağladılar, her konuda yanımızda oldular, birçok şeyi de masrafsız gerçekleştirdik. İftar verdik yardım ettiler, Aşevi açtık yardım ettiler, Hayır Çarşısı açtık sürekli yardım gönderdiler. Yurt içinden, yurt dışından, Tokat`ın içerisinden.
Diğer taraftan teknik anlamda belediyecilik ki şehrin sıkıntıları söz konusu idi. Teknik olarak birçok hizmeti gerçekleştirdik. Somut bir iki hususla ifade etmek istiyorum. Şehrimizin içerisinden Yeşilırmak nehri geçiyor, nüfusun 50`si ırmağın kuzeyinde, 50`si ırmağın güneyinde yaşıyve bu insanlar sürekli karşılıklı geçmek zorundalar nehir üzerinden. Nehir üzerinde birisi Selçuklular döneminde yapılmış, ikisi Cumhuriyet döneminde yapılmış üç tane köprü vardı. Biz Selçuklular döneminde yapılan köprüyü yayalaştırdık, 7 tane köprü yaptık. Üç etap TOKİ uygulaması yaptık, yeni bir Meyve Sebze Hali yaptık, şehrimiz doğalgaza kavuştu.
2004 yılı öncesinde çok fazla seslendirilen hastane sorunumuz var, çevreyolu sorunumuz vardı bunlar artık kalmadı. Belediyemiz, Hükümetimiz, İl Özel İdaremiz, İl Genel Meclisimizin almış olduğutak kararlarla yer bulundu, milletvekillerimizin ciddi katkılarıyla bugün gelmiş olduğumuz noktada 2004 yılından önce Tokat`ta sorun olarak konuşulan birçok husus, bir iki konu hariç; havaalanımız çalışıyama hala ciddi bir havaalanına ihtiyacımız var. Bununla ilgili araştırmalar ve çalışmalar devam ediyor. Bunun haricinde bütün sorunlar sıkıntı olmaktan çıktı. 2004 yılında bir kesit alıp, bir anket çalışması yapıp Tokat`ın sorunları nedir diye, bugün ki noktaya geldiğinizde tamamen birbirinden farklı öncelikler görürsünüz.
F. Şahin: Hayalinizdeki Tokat`ı yakalayabildiniz mi?
Başkan Çiçek: Henüz değil, çünkü halen çözülmesi gereken sorunlar var. Biz bu dönemde çevresel belediyecilik anlamında da Tokat`ın çok iyi işler yaptığını özellikle belirtmek istiyorum. Bugün itibariyle Türkiye`de il bazında Atık Su Arıtma Tesisini kuran, kanalizasyonu 100`e ulaştıran, Tıbbi Atık Sterilizasyon Tesisi`ni kuran ve Katı Atık Bertaraf Tesisini kuran ender belediyelerden bir tanesiyiz. bunların hepsinde de hibe kaynaklarla bu işi yaptık. Çok fazla belediyemizin bütçesinden para çıkmadan, yap işlet devretle, AB Hibe fonlarıyla, Bakanlık fonlarıyla bunları çözmeye çalıştık. Çevresel yatırımlar konusunda biz belki Avrupa`daki birçok ili yakaladığımız kanaatindeyim. Bugün hala bundan sonraki süreçte dahil olmak üzere şehrimizde trafik ve ulaşımla ilgili ufak tefek sıkıntılarımız kaldı, bunları çözmeye çalışıyoruz. İki tane yeni ilave köprü inşaatımız inşallah bu yaz döneminde olacak. Trafiğin ciddi sıkıntı olduğu yerlerde otopark çalışmalarımız devam edecek, yol bölme artı kavşak çalışmalarımız devam edecek. Bütün bunlarda belirli kısa bir süre içerisinde bittiği zaman; daha rahat, daha yaşanabilir, daha huzurlu, insanların daha müreffeh olduğu yaşamış oldukları gerek mahallelerinden, gerekse şehirlerinden daha mutlu oldukları bir iltaya koyma konusunda belirli bir noktaya geleceğiz. Ama bunun ötesinde geleceğe yönelik olarak ta kentlilik bilincinin arttırılması, kente bir kimlik kazandırılması, özellikle tarihi dokunun da vermiş olduğu güce dayanarak turizm sektörünün daha ileri noktalara götürülmesi ve bu anlamda aynı zamanda Tokat`ı bir turizm kenti yapma konusunda çalışmalar yapılması ve artıtak hemşerilik hukukuna dayanan bir ilin bir şehrintaya çıkartılması, sadece binalardan, yollardan, köprülerden, tesislerden oluşan değil de aynı zamanda bir kimliği olan bir şehir oluşturma konusunda bundan sonra özellikle kültürel anlamda ve bahsettiğim diğer konular anlamında daha fazla çalışmaya kapı aralanmış olacak.
