Tokat Halk Sağlığı Müdürlüğü Dünya KOAH Günü (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) nedeniyle yayınladığı mesajda hava yolu hastalıklarına karşı uyarılarda bulundu ve vatandaşlarımızı bilgilendirdi.
Dünya Sağlık Örgütü 2005 yılında 4 milyon kişinin kronik solunum yolu hastalıkları nedeniyle öldüğünü bildirmiştir. Bu sayının giderek artacağı öngörüsü ile kronik solunum yolu hastalıkları alanında özellikle gelişmekte olan ülkelere yönelik, hükümetlerinin liderliğinde, uluslararası destekle çalışmalar başlatılmasını önermiş ve Kronik Solunum Hastalıklarına Karşı Küresel İşbirliği-GARD (Global Alliance Against Chronic Respiratory Diseases) yapılanması gündeme gelmiştir.
GARDganizasyonunun amacı, kronik solunum yolu hastalıklarının dünyadaki önemli sağlık sorunlarından biri olduğuna dikkat çekmek ve bu hastalıklarla mücadelede ülkelerarası işbirliğinin geliştirilmesini sağlamaktır. Türkiye GARD Projesi kapsamında Türkiye Kronik Hava Yolu Hastalıklarını (Astım-KOAH) Önleme ve Kontrol Programı Eylem Planı geliştirilmiştir. Eylem Planı`nın geliştirilip uygulanmasıyla; hastalıkların gelişiminin önlenmesi, erken dönemde saptanması ve ilerlemesinin önlenmesi, hastalıkların etkin tedavisi, komplikasyonların gelişiminin önlenmesi sonucunda bu hastalıklara bağlı hastane başvurularının, ölümlerin ve beraberinde getirdiği ekonomik yükün azaltılması hedeflenmektedir.
KOAH Kronik (süregen, müzmin) Obstrüktif (tıkayıcı) Akciğer Hastalığı nefes yollarında mikrobik olmayan bir iltihaplanmaya bağlı oluşan ilerleyici bir akciğer hastalığıdır. KOAHın 90ından tütün ve tütün ürünleri (sigara, pipo, puro, nargile vs.) sorumludur. Kişi sigara içmese bile sigara dumanına maruz kalması KOAH gelişimine neden olabilir. Tütün mamullerinin dışında,ganik yakıtların dumanının solunması (odun, kömür veya tezeğin kapalıtamlarda ısınma, yemek pişirme amacıyla açıkta ya da dıştama açılan bir bacası olmayan soba ve ocaklarda kullanılması) ya da meslek nedeniyle toz, duman ve zararlı gazlara maruz kalmak da KOAHtan sorumlu olabilir. KOAH riski yüksek olan meslekler; maden, metal, çimento, tahıl ve tekstil işçiliği ile ulaşım sektörü ve odun/kâğıt üretiminde çalışma gelmektedir. Bu sektörlerde çalışanların gerekli iş yeri korunma tedbirlerini almaları gereklidir.
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, KOAH tüm dünyada yaklaşık 50 milyon insanı etkilemektedir. Her yıl 3 milyon kişi bu hastalık nedeniyle ölmektedir. Ülkemizdeki en önemli ölüm nedenleri arasında 3. sırada olan KOAHın görülme sıklığı 40 yaş üstü yetişkinlerde 20dir. Bir diğer deyişle toplumumuzda 40 yaş üstü her 5 kişiden birinde KOAH vardır. Oysa 10 KOAH hastasının sadece biri doktora başvurmuş ve doğru tanı alabilmiştir.
KOAHın erken tanısı, hastalığa bağlı sakatlık ve ölümanlarını azaltacaktır. Bu nedenle 40 yaş üstü, sigara içmiş ya da içmekte olan ve meslek icabı tozlutamlarda bulunan kişilerde uzun süren öksürük, balgam ve nefes darlığı yakınmalarından en az birinin bulunması halinde kişinin bir göğüs hastalıkları hekimi tarafından görülüp `nefes ölçüm testini yaptırması gerekmektedir. KOAH tedavi edilmediği takdirde hastalık ilerledikçe hastalar merdiven çıkarken, hızlı yürürken, en basit hareketleri yaparken hatta elbiselerini giyerken bile nefes alamaz hale gelebilirler.
Her yıl kasım ayının üçüncü çarşamba günü Dünya KOAH Günü olarak belirlenmiş olup, bu yılki Dünya KOAH Günü sloganı Çok Geç Değil dir. Bu mesaj, hastalığın hangi evresinde olursa olsun insanların solunumsal sağlıklarını iyileştirebilmek adına yapılabilecekleri olduğunu vurgulamak için seçilmiştir. Bu gün münasebetiyle yapılacak etkinliklerin amacı toplum bireyleri arasında farkındalık oluşturarak KOAH bilincini artırmak, KOAH riski taşıyan kişilerin bir sağlık kuruluşuna başvurarak nefes ölçüm testi yaptırmalarını teşvik etmek ve böylece KOAHın erken dönemde saptanması, hastalığın etkin tedavisi, komplikasyonların gelişiminin önlenmesi ve insanların solunumsal sağlık açısından kalitesi yüksek bir hayat sürdürmelerini sağlamaktır.
Türkiye Kronik Hava Yolu Hastalıklarını (Astım-KOAH) Önleme ve Kontrol Programı kapsamında İl Halk Sağlığı Müdürlüğümüz başkanlığında 13 paydaş kamu kurumu temsilcisinden oluşan İl GARD Kurulu Kararı ve Dünya KOAH Günü münasebetiyle paydaş kurumumuz Orman İşletme Müdürlüğü desteğiyle 19 Kasım 2013 tarihinde saat 14:00 da Gıjgıj Mevkii`nde Tokat GARD Ormanı oluşturulacaktır.
