Hitit Üniversitesi 9. Öğrenci Kongresi etkinlikleri çerçevesinde “Dünyanın sürdürülebilirliğinde makineler” konulu konferans düzenlendi. Konferansa konuşmacı olarak katılan MAKFED Genel Sekreteri Zühtü Bakır, makine sektörüne ilişkin açıklamalarda bulundu.
Dünyada 2021 yılında 22 trilyon dolar ticaret yapılırken, 2022 yılında bu oranın 24 trilyon dolara çıktığını dile getiren Bakır, 2023 yılında ticaret hacminin biraz aşağı düşmesinin beklendiğine dikkat çekti.
Dünya ticaretinin 2.5 trilyon dolarının makine sektöründen oluştuğunu açıklayan Bakır, “Dünya ticaretinden makinelerin aldığı pay yüzde 30. Zenginleşeceksek, kalkınacaksak bunun en önemli unsurlarından birisi şüphesiz makine sektörüdür.
Çin, dünyanın en büyük ihracatçısı. Çok büyük dış ticaret fazlası veriyor. 680 milyar dolar dış ticaret fazlası var. Onu Amerika takip ediyor ancak büyük oranda dış ticaret açığı veriyor. Bunun dışında diğer ülkelere baktığınızda Almanya, Japonya, Hollanda ihracatla gelişen, büyüyen ülkeler. Türkiye, dünyanın 9'büyük ihracatçı ülkesi. Dünyanın da 23'cü ithalatçı ülkesi. 50 milyar dolara yakın dış ticaret açığı veriyoruz. Türkiye'nin en temel dış sorunlarından birisi de cari açık. Bunun önemli bir bölümü enerjiden kaynaklanıyor. Diğer önemli bir unsur da makine sektöründen kaynaklanıyor. ABD dışında dünyanın gelişmiş ülkeleri makine sektöründe dış ticaret fazlası verirken Türkiye olarak geçtiğimiz yıl 12 milyar dolar makine sektöründe dış ticaret açığı verdik. Hangi sektörü kalkındırırsak kalkındıralım makine lazım. Tarıma odaklanalım makine lazım. Turizmi odaklanalım makine lazım. Otomobil sektöründe üretim başladı makine lazım. Makine imal edemezsek, ithal ediyoruz buda sektörümüzü son derece stratejik kılıyor” diye konuştu.
'Makine sektöründe son 5 yılda yüzde 9 büyüdük'
Makine sektöründe son 5 yılda yüzde 9 büyüme kaydedildiğini açıklayan açıklayan Bakır, “Performansımıza bakarsak son 5 yılda ihracatını artıran ülkelere baktığımızda Türkiye 26'cı sırada yer alıyor. 10 milyar doların üzerinde makine ihracatı yapan 32 tane ülke var. Ülke olarak makine sektöründe 5 yılda yüzde 9 büyümüşüz. Koşuyoruz. Bu 5 yılda Almanya yerinde saymış. Ama Almanya dış ticaret fazlası vermiş. İtalya 4 milyar dolar dış ticaret fazlası veriyor. Türkiye, İtalya seviyesine gelse ülkedeki tüm makroekonomik sorunlar çözüme kavuşur. Mesela cari açık sorunu ortadan kalkar. Tempoyu artırarak biraz daha koşmamız lazım” ifadelerini kullandı.
'Türkiye'nin ihracat kilogram değeri küresel enflasyonla 1.5 dolarlara çıktığı'
Türkiye'nin ihracat kilogram değeri küresel enflasyonla 1.5 dolarlara çıktığını anlatan Bakır, şunları kaydetti; “Sektörde 51 bin girişim var. Bunların yarısından fazlası servis bakım yapan firma. 25 bin kadar imalat yapan firma var. 440 binin üzerinde doğrudan istihdam sağlıyoruz. 2021 yılında sektörün cirosu 42, 5 milyar dolar katma değeri 10 milyar dolar. Bu ciroya katma değer oranımız yüzde 25. Bu çok yüksek. Diğer sektörlerin katma değeri bu kadar yüksek değil. Neden yüksek? Çünkü fikri mülkiyet, beşeri sermaye, insan faktörü çok önemli. Marka çok önemli. Çok ihracat yapmak önemli değil. Katma değerli ürünler ihracat yapmak. Ürünümün değeri nedir? Türkiye'nin ihracat kilogram değeri küresel enflasyonla 1.5 dolarlara çıktı. Makine de bunu 6 dolardan 7 dolara çıkardık. Bu Almanya'da 23 dolar. Avrupa ortalaması ise 15 dolar. İsviçre'de 40 dolar. 2022 yılında 12 miyar dolar dış ticaret açığı veriyoruz. Çok büyük bir pazarız. Türkiye kalkındıkça daha çok makineye ihtilacı olacak” dedi.
“Türkiye'nin üretemediği makine birkaç alanda sınırlı kalacak”
Önümüzdeki birkaç yıl içerisinde Türkiye'nin üretemediği makine birkaç alanda sınırlı kalacağını hatırlatan Bakır, “Şimdi ürettiğimiz makinelerin yüzde 70'ini ihraç ediyoruz. İç pazarında yüzde 70'ini ithal ediyoruz. Burada gariplik var. Bazı ürünleri üretemiyoruz. Konfeksiyon makinelerini birkaç ülke üretiyor. Bu konuda hızlı çalışmalar var. Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının bu konuda çalışmaları var. Önümüzdeki birkaç yıl içerisinde Türkiye'nin üretemediği makine birkaç alanda sınırlı kalacak. Diğer önemli konuda marka hastalığı. Toplumsal olarak bu var. Bu sanayicimizde de var. Hala bazı markalara eğilim var. AR-GE harcamalarına baktığımızda makine sektörünün cirosuna baktığımızda AG-GE harcamaları yüzde 1'ini oluşturuyor. Bu alanda da bir sıçrama var. Makine sektöründe bunu yüzde 2'ye çıkarmamız gerekiyor” sözleriyle konuşmasını tamamladı.