Haber-Foto: Mustafa Işık
Tokat Bakkallar, Manifaturacılar ve Tuhafiyeciler Odası Başkanı Şaban Kaya, Hürsöz’e 2023 değerlendirmesi, esnafın beklentileri ve sıkıntılarından bahsettiği açıklamasında Asgari Ücrete yapılan zam hakkında görüş bildirdi. Başkan Kaya, 2023 Şubat Ayı’nda yaşanan depremden sonra esnafın deprem bölgesine yardımlarıyla her türlü fedakârlıklarda bulunduğunu ifade etti. Her geçen gün esnafın yükü fazla olduğunun altını çizen Kaya, Marketler yasasının çıkmadığını, Perakende yasası gündeme gelmediğini hatırlattı. 2023’te esnafın BAĞ-KUR sorunuyla uğraştığını söyleyen Başkan Şaban Kaya, esnafın 2024’te Cumhurbaşkanı’ndan müjde verileceğini umut ettiğini söyledi.
“ESNAFLAR CUMHURBAŞKANIMIZIN 2024’TE MÜJDE VERİLECEĞİNİ UMUT EDİYORUZ”
Tokat Bakkallar, Manifaturacılar ve Tuhafiyeciler Odası Başkanı Şaban Kaya, “2023, Türkiye genelinde, esnafımız için sıkıntılı bir yıl geçti. 6 Şubat depremi ülke genelinde ki esnafı yorduk ama burada yine esnaf üstüne düşeni gereğinden fazla yaptı. 11 ilin yıkımında tüm esnaf camiası tamamen deprem bölgesinde kendisini yardımlarıyla her türlü fedakârlıklarıyla orada bulundu. Esnafı orada da üstüne düşeni fazlasıyla yapmış bulunmaktadır. Ekonomik kriz yaşadık bu dönemde, kurlar yükseldi, faizler yükseldi. Esnafın özellikle paraya ulaşması zorlaştı. Yalnız burada bu sıkıntılar büyürken bir kuralsızlık var. En kötü kural en iyi kuralsızlıktan iyidir. Marketler yasası çıkmadı. Perakende yasası gündeme gelmedi. Çıkmayan bu yasa yüzünden ülke olarak çektik, çekiyoruz da. 2024’ün ilk günlerindeyiz. Geçen hafta tüm marketler asgari ücret gelmeden etiketleri değiştirdiler. Piyasa tamamen bunların elinde olduğu için ve belirli bir kural içine alınmadığı için bunlar istedikleri gibi oynuyorlar. Ülkemiz çok kriz geçirmiştir ama bu krizlerin teğet geçerken yerel esnafın hakkını hiç kimse unutamaz. Çünkü mahalle bakkalları parası yetmeyene sahip çıktı, daraltmadı, bunaltmadı ve insanların psikolojik olarak da bir sıkıntıya düşmesine engel olmuştu. Maalesef piyasanın daralması ekonominin kötü olması bizim faizsiz bankacılık sistemimizi yani veresiye defterimizi ortadan kaldırmaya başladı. Biz Kop bakkal projesinde yağlar çok yükselirken, bakliyatlar çok yükselirken Türkiye genelinde yağların bir anda %20, %30 düşmesi, bakliyatın düşmesi, diğerlerinin marketlerin bundan tedirgin olmasını gördük. 2023’te bu acı deneyimlerinin içinde esnafımız maalesef bir de BAĞ-KUR sorunuyla uğraştı. Cumhurbaşkanımızın sözü var, illaki yerine getirecektir. Lakin çok uzadı. Bunun hızlı bir zaman içinde inşallah açıklanacağını 2024’te müjde verileceğini umut ediyoruz. Esnafımız önünü göremiyor. Yanında çalıştığı 40 yaşındaki vatandaş emekli olurken kendisi onun 2 katı primi yatırıyor. Bu da ister istemez bir moral düşüklüğü oldu ama bu adaletsizliğinde inşallah giderilmesini temenni ediyoruz, istiyoruz, talep ediyoruz, iletiyoruz da biz bu konuyu. Esnafımızı 2024’ün ilk torba yasasında ayrım yapılmadan büyük küçük demeden hepsinin emekli olma şansının haklarını eline verilmesini istiyoruz.” dedi.
“2024 İNŞALLAH ESNAFIMIZA BAYRAM HAVASI OLUR”
Başkan Şaban Kaya, “Şimdi asgari ücret çalışan için az, işveren için çok oldu. Özellikle bizim gibi küçük işletmelerde 2-3 personel çalıştırıyorsa tablo aylık %20’lere vurdu. Kazanırken koyduğumuz kâr maalesef %15-20 arasında. Küçük işletmelerde özellikle Bakkal, Tuhafiye, berberde veya kuyumcuda olsun 2-3 personel çalıştıran esnafımıza büyük bir destek olunması lazım. Hem istihdam açısından hem çırak kalfa ilişkisini devam ettirmek, esnaf kültüründen devamı olması konusunda askeri ücret konusunda eğer ki bir adım atılması gerekiyorsa bu bence küçük esnafa yapılması lazım. Sigorta primleri çok yükseldi. Elemanın sigorta primi bizim BAĞ-KUR’u düzenli ödersek 5900, düzenli ödemezsek 6100 TL’ye çıkıyor. Esnafımız tamamen bunaldı. Bizim esnafımızın en küçük işletmenin aylık gideri 30-35.000 TL, bir personelde çalıştırıyorsa bu daha yüksek oluyor. Bu şartlar altında da esnafımızın bunu kaldırma şansı yok. 2024’te benim esnafım adına beklentim, ilk önce perakende yasasını çıkmasını sağlaması gerekmektedir. Ticari kuralların konması gerekmektedir ve küçük esnafa da desteklerin can suyunun verilmesi devletimizin üstüne borç olmuştur. Yoksa bu süreçte bu masraflar bu giderler altında ilk yıpranacak yaprak dökümü küçük esnafımız olacak. Küçük esnafımız dükkânı kapattığı zaman da 40,50 ve 55 bandında bir işsizlik ordusu meydana gelir. Bunun da önüne geçmek ve yanında oluşturduğu istihdamı tekrar korumak için perakende yasasıyla birlikte, esnafımızın anayasamızdaki Koruma Kanunu maddesine dayanarak özellikle bir korumaya alınması teşvik edilmesi, vatandaşın esnaflara tekrar tercih etme, hayatını bir devlet memuru, bir işçi veya bir tekstil fabrikasında asgari ücretli değil, kendi emeğini kazanan esnaf ve sanatkârları yetiştirmek olması lazımdır. Esnafımız tabii açılışı yaptıktan sonra kendisinin ne zaman emekli olacağını bilmesi lazım. Esnafımıza çok teşvikler içinde BAĞ-KUR primini büyük destekler verilmesi gerekmektedir. sağlık hizmetinden yararlanıyoruz. Yalnız bir operasyon geçirdiğimizde veya bir eczaneye gittiğimizde ilaç alamıyoruz ve kendi sağlığımızı devamlı öteliyoruz. Hastalıklarımızın ilerlemesini sağlıyoruz. Esnafımız bu konumda da büyük bir sıkıntıya düşmektedir. En azından borcu da olsa sağlık hizmetlerinden tam yararlanması gerekmektedir ki biz emekli olurken BAĞ-KUR’u kapatırken, sağlık borçlanmasını da faiziyle yatırıyoruz nihayetinde. O zaman bu hakkın esnafın sağlık konusundaki sıkıntılarını da çözülmesi gerekmektedir. Esnafımıza Halkbank üzerinden uygun kredilerin uygun vadeli açılması gerekmektedir. 2024 inşallah esnafımıza bayram havası olur. Bu esnaf, Anadolu topraklarına girildiği günden bugüne kadar her zaman devletinin, milletinin yanında olmuş, ahi kültürüyle, nasihatleriyle birleştirici olmuş, bu toplumun moral ve psikolojik sıkıntılara girdiğinde yükselmesine sebep olmuştur. Şimdi devletimizden morale düşen psikolojisi bozulan esnafımızın yanında olmasını istiyoruz. Perakende yasasını ilk talebimiz. BAĞ-KUR prim eşitliğinde esnaf ayrımı olmadan verilmesini istiyoruz.” açıklamasında bulundu.